آثار مدوّن ملا حدیث کساء و معراجنامه بوده است که در سال 1345 شمسی در اهواز بوسیله مرحوم صافی و با توجه فراوان مرحوم معرف زاده دزفولی، به چاپ رسیده است که به علت بی توجهی غلطهای املاّئی و عروض و قافیه ای در آنها به چشم می خورد.
این شاعر توانا بر اقوال، آثار دیگری نیز داشته است که چیزی از آنها در دست نیست.
ملاّ را می توان به عنوان شاعر پیشکسوت شعر گویشی با گویش بختیاری نامید. از آن جهت که هرگاه از شعر با گویش بختیاری بحث شود، بی اختیار نام ملاّ ذوالفعلی بر زبانها جاری می گردد.
به هرحال در کار ملاّ که بنگریم، اصیل ترین و ناب ترین الفاظ و واژه های بختیاری را خواهیم دید که بعضی از آنها امروز مطلقاً مهجور و فراموش شده اند. حتی میتوان گفت اگر از آثار ملاّ برای تهیه لغت نامه گویش های بختیاری آغاز کنیم فتح بابی در لغت شناسی فارسی کهن شده است. هنرمند حوصله داری و مجالی می طلبد.
در میان ادبیات جهان عظمت و شکوهمندی زبان فارسی و شیرینی و لطافت آن زبانزد همه زبان شناسان و صاحب نظران عالم است. آن هم نه فقط از لحاظ فرهنگ مندی و گرانقدری لفظی و معنوی، بلکه به لحاظ احاطه اشراق متحولی که انسان را در راستای سازندگی به سرچشمه معنوی می کشاند. از آن جهت که بُعد عظیم درونی انسان نیز، از ادبیات کمال یافته و عرفانی زبان فارسی، سیراب می شود.
بی شک قصه ها، حماسه ها و داستانها از سوئی از شور و هیجانهای زایدالوصفی مشحون است و از سوی دیگر مملو از ملکات عمیق ایمان و عشقی است که آرامش بخش روح مشکل پسند انسان خواهد شد.
*در کتاب (( دیوان ملازولفعلی بختیاری )) نوشته محسن دهقان که در سال 1376 ه.ش توسط انتشارات مشعل چاپخانه هشت بهشت به چاپ رسیده آمده است:
ملازلفعلی بن لطفعلی بن فتحعلی بن غریب بن شهرون، یکی از شاعران خوش قریحة بختیاری بود که « مجرم » تخلص می کرد.
وی در قریة کران شهرستان فارسان و در خانواده ای روستایی متولد شد. ملازلفعلی بختیاری «کرانی الاصل» بود و قراردادها و اسنادی که مُهر و امضای وی در پای آنها نقش بسته است، این ادعا را به وضوح ثابت می کند. حتی از وی قراردادی با دست خط و مُهر خودش موجود است که بیان کنندة صحت این گفتار است. این قرارداد نمایانگر فروش قطعه زمینی است که آن را در سال 1329 هـ . ق به شخصی به نام آقا رضاقلی کرانی واگذار نموده است. ملازلفعلی بختیاری از همان کودکی به فراگیری علوم و متون فارسی و عربی علاقه بسیاری داشت. به همین سبب در مکتب خانه، خواندن و نوشتن را فرا گرفت و با زبان فارسی و عربی آشنایی کامل پیدا کرد.
ملازلفعلی بختیاری با قرآن بسیار مأنوس بود و بر علوم صرف و نحو عربی تسلط کافی داشت. استفاده این شاعر از لغات و اصطلاحات عربی در برخی از ابیات خود، بیانگر این مدعاست.
ملازلفعلی بختیاری طبعی لطیف و ذوقی سرشار و عشق و علاقه ای وافر به سردون داشت. از آنجا که «مجرم» خود بختیاری زاده بود، بر زبان و واژگان بختیاری تسلط کافی داشت و همین امر او را به سرودن اشعاری ناب و زیبا به گویش شیوای بختیاری تشویق و ترغیب نمود.
ملازلفعلی به سبب سفرهایی که به نواحی ایلات و عشایر بختیاری داشت، وسعت واژگان و قلمرو زبان شعری خود را افزایش داد و بر اصالت هر چه بیشتر اشعار محلی اش افزود.
تاریخ میلاد «مجرم» به درستی معلوم نیست.
قراردادهایی از سال های (1294،1299،1303،1306،1300و1312و. . . ) هجری قمری موجود است که به مهر و امضای ملازلفعلی نیز مزین می باشند. با توجه به این شواهد و شواهد موجود دیگر، تاریخ میلادی وی بین سال های (70،1260 هـ . ق) تخمین زده می شود که به اواخر سدة دوازدهم هجری قمری بر می گردد.
این شاعر در بین مردم کران به فردی منصف و عادل مشهور بود که در هنگام انعقاد قراردادها، مدارک، اسناد محلی و صلح نامه ها، مهر و امضای وی اعتباری خاص داشت. در بیش از شش سند و پیمان موجود که من (مؤلف) نیز آنها را مشاهده نمودم، مهر و امضای ملازلفعلی در ذیل آنها به چشم می خورد. این نشان دهندة آن است که شاعر در دوران زندگی خود از مقبولیت و محبوبیت و همچنین صلاحیت خوبی برخوردار بوده است. ملازلفعلی در برخی از اشعار خود از زادگاهش قریه «کران» نام می برد.
از این شاعر به جز حدیث کساء و ابیاتی پراکنده که ورد زبان مردم است، اشعار دیگری از وی در دست نمانده است. در اکثر ابیات حدیث کساء وقوف و آشنایی وی بر آیات و احادیث به خوبی نمایان است.
ملا زولفعلی در کاربرد زبان محلی کاملا موفق بوده است و تا حد امکان سعی کرده از کلمات و واژگان واصطلاحات بومی استفاده کند. و این یکی از بارزترین امتیازات شعر (( مجرم )) نسبت به شعر سایر شاعران بختیاری است.
ملا زولفعلی خود را در پیشگاه خدا (( مجرم )) می داند و تخلص این شاعر نیز محتمل بر همین نام است.
*در کتاب (( پارسی سرایان بام ایران ))ٌ جلد دوم نوشته علی رحم شایان که توسط انتشارات جهان بین به چاپ رسیده آمده است:
نامش ملاّ[1] زلفعلی از اهالی قریّه کُرّان من قراء میزدج چهار محال فرزند کربلائی لطف علی کرانی ابن فتحعلی ابن کربلائی غریب ابن شهران ابن اسد الله،[2] تولدش در اواسط نیمه دوم قرن سیزدهم و وفاتش در حدود سنه 1340 هجری قمری اتفاق افتاده، وی از نوابغ شعرای آن زمان بشمار می آید و قسمتی از اشعار و افکار او که غالباً به زبان لری سروده شده به طبع رسیده است قصیده توحیدیه و حدیث کساء و معراج نامه وی به زبان لری بختیاری معروف است و ملا را می توان به عنوان پیش کسوت شعر گویشی با لهجة بختیاری نامید، زیرا هرگاه از شعر لری بحث می شود بی اختیار نام ملا زلفعلی بر زبانها جاری می گردد. نامبرده فاقد اولاد ذکور بوده و تنها یک دختر داشته است. وی دارای دو برادر بوده بنام هیبت الله و یدالله که فرزندان آنها در روستای کران حیات دارند ملا در اواخر عمر نابینا می شود اسنادی به خط او در محل باقیست که تاریخ یکی 26 رجب 1294 و دیگری 1329 هـ . ق می باشد.
*در کتاب (( از پارس تا پارسان )) نوشته سعید مردانی کرانی که در سال 1383 ه.ش توسط انتشارات پژمان به چاپ رسیده آمده است:
ملاّذوالفعلی و به بیانی آخوند ذوالفعلی شاعر و عارف نامدار خطه چهارمحال و بختیاری که آوازه او به خاطر اینکه اولین سخنسرای بختیاری گوی بود از خوزستان تا اصفهان و از لرستان تا کهگیلویه و بویراحمد رسیده است و گاهی ملاّذوالفعلی بختیاری معرفی گردیده است.
.
